Nguồn: vanhien.vn – Tổng hợp: Xuân Yến
Không những miệt mài sáng tác, GS.TS. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Nam còn trăn trở với sự phát triển của nền âm nhạc nước nhà. Ông viết nhiều bài để chia sẻ về những kinh nghiệm trong sáng tác của mình, như bài dưới đây:
Nếu được chia sẻ kinh nghiệm nghề nghiệp trong nghệ thuật sáng tác khí nhạc, thì tôi sẽ đi sâu vào giao hưởng. Giao hưởng là thể loại nhạc viết cho một dàn nhạc lớn. Trong dàn nhạc, người ta phải chia các nhạc khí thành nhiều bộ như: bộ kèn gỗ, bộ kèn đồng, bộ gõ, bộ dây và đôi khi kết hợp cả giọng hát đơn ca hoặc đại hợp xướng. Sau đó, toàn bộ dàn nhạc sẽ được trình diễn dưới sự chỉ huy của một nhạc trưởng. Riêng nội dung của bản giao hưởng là một tác phẩm gồm nhiều chương tương phản nhau. Tôi luôn ví mỗi chương giao hưởng có thể sánh với một màn của một vở kịch hoặc một chương của tiểu thuyết. Các chương trong bản giao hưởng đều phải có hình thức và nội dung hoàn chỉnh. Tuy là, các chương trong bản giao hưởng mang tính tương ứng, nhưng chúng phải liên kết chặt chẽ với nhau và cùng chứa đựng một nội dung, một chủ đề. Mặt khác, nội dung của bản giao hưởng thường rất đa dạng, do biểu hiện nhiều góc độ khác nhau, màu sắc khác nhau và xuất phát từ tình cảm và khả năng sáng tác của người sáng tạo cũng khác nhau. Các hình tượng âm nhạc trong giao hưởng có lúc xung đột, căng thẳng, đối chọi và đôi khi quyện vào nhau một cách da diết, réo rắt. Chính vì vậy, người nhạc sĩ một khi đã dấn thân vào lĩnh vực này và chuyên sáng tác thể loại khí nhạc thì không phải là điều đơn giản, vì ngoài khả năng thiên phú, họ còn phải có một kiến thức chuyên môn tổng hợp nhất định, phải được đào tạo qua trường lớp. Ở Việt Nam, những nhạc sĩ bước vào lĩnh vực này rất hiếm, tác phẩm để đời, tác phẩm xuất sắc chỉ đếm trên đầu ngón tay. Vốn liếng ban đầu duy nhất là lòng đam mê, tôi đã không ngần ngại trong việc chọn lựa con đường sự nghiệp đầy gian truân và lắm chông chênh của một nhạc sĩ chuyên sáng tác nhạc giao hưởng, các thể loại khí nhạc…
Tôi may mắn được sinh ra ở miền Tây Nam Bộ đất nước, trên vùng đất phù sa Đồng bằng sông Cửu Long, mảnh đất phóng khoáng, trù phú, với những dòng sông mênh mông, với những cánh đồng lúa xanh mượt bạt ngàn, với những vườn cây bốn mùa trái sai nặng trĩu… Và cũng ở nơi đây đã sản sinh ra những làn điệu dân ca vô cùng phong phú. Những điệu hò đối đáp, giai điệu trữ tình rộng mênh mang xuôi theo những dòng sông dài mênh mông. Những điệu lý duyên dáng, giản dị, chứa đựng tính chất tự sự, đậm nét đồng quê. Những bài hát ru êm dịu sâu lắng luôn dạt dào tình mẫu tử…Hầu như các tác phẩm của tôi đều mang âm hưởng làn điệu dân ca của miền Tây sông nước Nam Bộ quê tôi, đặc biệt là những điệu hát ru. Tuy nguồn cảm hứng sáng tác chủ đạo của tôi là một, nhưng ở mỗi tác phẩm thì từng cung bậc tình cảm đều rất khác nhau, không bị trùng lập hoặc đi theo lối mòn do nguồn cảm xúc của người nghệ sĩ không có sự lập lại.
St
