Lý thuyết âm nhạc – Bài 2: Vị trí các nốt trên khuôn nhạc

Lý thuyết âm nhạc – Bài 2: Vị trí các nốt trên khuôn nhạc

Vị trí các nốt trên khuông nhạc dùng để ghi cao độ của âm thanh. Dù mang hình thức nào, các nốt nhạc cũng đều được đặt trên khuông nhạc, trên  các đường kẻ hoặc trong khe.

Thí dụ :

  • Trên các đường kẻ

  • Trong các khe

  • Người ta cũng có thể đặt các nốt dưới đường kẻ thứ 1 hoặc trên đường kẻ thứ 5.

 

Các đường kẻ phụ :

Muốn ghi các nốt ngoài khuông nhạc, trên hoặc dưới, người ta phải dùng đường kẻ phụ mà số lượng không hạn chế.

Ví dụ:

 

Tên các nốt:

Chỉ có 7 tên nốt. Đó là: DO, RÉ, MI, FA, SOL, LA, SI

 

Các khóa :

Khóa dùng để chỉ định tên và cao độ các nốt . Các khóa được đặt ngay ở đầu khuông nhạc.

Có 7 khóa và được chia thành 3 loại như sau :

  • Loại khóa Do.
  • Loại khóa Sol.
  • Loại khóa Fa.
  1. Khóa Do:

Có thể được đặt trên các đường kẻ 1,2,3, và 4. Khi khóa Do được đặt trên đường kẻ 1, ngừơi ta gọi đó là khóa Do1 và khi nó được đặt trên các đường kẻ 2, 3 và 4 thì người ta gọi nó là khóa Do2, khóa Do3 và khóa Do4 .

Thí dụ:

Khóa Do1             Khóa Do2            Khóa Do3                Khóa Do4

 

Ngày nay người ta thường viết khóa Do dưới dạng chứ C chẻ đôi.

Thí dụ :

 

Lưu ý: Trong các loại khóa Do, ngày nay Khóa Do3 thường được sử dụng nhiều hơn.

  1. Khóa Sol:

Có một khóa Sol đặt trên đường kẻ thứ 2 nên được gọi là khóa Sol2 .

 

  1. Khóa Fa:

Có thể được đặt trên các đường kẻ 3 và 4. Do đó người ta gọi là khóa Fa3 và khóa Fa4.

Thí dụ:

 

Khóa Fa dùng để ghi các âm thanh trầm. Khóa Sol dùng để ghi các âm thanh cao còn khóa Do dùng để ghi các âm thanh trung bình.

Ngày nay khóa Do2 không còn được sử dụng nữa. Khóa Fa3 cũng vậy, người ta ít sử dụng để bỏ dần.Tóm lại, chúng ta còn sử dụng các khóa :

  • Sol2
  • Do1, Do3 và Do4
  • Fa4

Thang âm:

Thang âm là tất cả các âm thanh từ cực thấp đến cực cao mà tai con người có thể nghe được và có thể tấu lên bằng giọng hát hoặc các nhạc cụ . Người ta chia thang âm ra làm ba phần chính, mỗi phần được gọi là âm vực .

  1. Âm vực trầm : gồm các âm thanh trầm (1/3 dưới của thang âm).
  2. Âm vực trung bình: gồm các âm thanh trung bình (1/3 giữa của thang âm).
  3. Âm vực cao: gồm các âm thanh cao (1/3 trên của thang âm).

Thang âm nói trên gồm 8 quãng 8 (8 octaves) và một vài nốt rất cao .

SỰ LIÊN HỆ GIỮA CÁC KHÓA

Các nốt Do này cùng cao độ trên phím đàn dương cầm .

Bài tập đọc:

 

------------------------------------------------